Yetişkinler depresyondayken çoğunlukla kendi içlerine çekilip daha az hareket edip yavaşlarlar, durgun, çökkün, mutsuz görünürler. Günümüzde depresyon günlük dilimize girmiş olan, bir yönüyle de sıradanlaşmış ve mutsuzluğun yerine kullanılan bir kavramdır. Hatta depresyona her an girilir ve çıkılır. Kimileri de ruhsal dünyalarında yaşadıkları çaresizliğin ve çatışmanın bir tezahürü olarak sürekli depresyondadırlar. Artık depresyon onların ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Hatta bu duygu durumunun kişi için ikincil kazançları bile olabilir. İçsel çatışmaya kulak vermek yerine ilaçlarla bu ses bastırılmaya çalışılır.
Çocuklarda depresyon da nerden çıktı sadece yetişkinler depresyona girer diyorsanız yanılıyorsunuz. İlkokul dönemi çocuklarında depresif duygu durumu çok görülen bir psikolojik olgudur. Çocuklar da yetişkinler gibi depresyon duygu durumunu yaşarlar ancak onlar gibi aynı belirtileri göstermezler. Sözcüklere döküp de iç dünyalarında yaşadıklarını anlatamazlar. Özellikle hiperaktif çocukların depresyonda olduğu pek düşünülmez çünkü depresyonun durgun doğasına hiperaktivite aykırı görünür.
Çocuklarda depresyon, davranış bozukluğu şeklinde ortaya çıkar. Depresif duygu durumunu yaşayan çocukda aşağıdaki belirtilerden bazıları görülür.
- Saldırgan ve öfkeli davranışları vardır.
- Hareketleri yavaşlamıştır ya da aşırı hareketlidir. Hiperaktif olarak tanımlanır.
- Durgunluk ve aşırı içe kapanma gözlenir.
- Okulla ilgili faaliyetlerde ketlenme görülür.
- Öğrenmede zorluk yaşar.
- Ezberlemede sıkıntı yaşar.
- Düşünme zorlaşır. Uzun süre ders çalışmasına rağmen anlamada güçlük çeker.
- Ödevlerini yapmak istemez. Tembel olarak tanımlanır.
- Çalışmaya odaklanamaz. Dikkati dağınık olarak değerlendirilir.
- Sık eşya kaybetme ve sık ufak hırsızlıklar görülür.
- Çok ya da az yemek yer.
- Uykuyu reddeder.
Çocuğun iç dünyasında yaşadığı çatışmanın duyulması, görülmesi ve yardım edilmesi gerekir. Depresif duygu durumuna yol açan çatışmanın kaynağı çok travmatik yaşantılar olabileceği gibi ebeveynlere çok basit gelen yaşantılar da olabilir. Çocuklar dertlerini sözcüklerle değil davranışlarıyla anlatırlar. Nasıl olsa büyüyünce geçer, biz de böyleydik demek yıllar geçtikçe sorunun daha büyümesine ve daha zor aşılmasına neden olabilir.
Nilgün SARI
Uzman Psikolojik Danışman